Հոգևոր-մշակութային
«Լինում է, չի լինում, մի փոքրաթիվ և հին ժողովուրդ է լինում, որ ապրում էր Վանա ծովից մինչև Միջերկրական, Բաղդադից մինչև Բյուզանդիա: Լինում է այդ հին ժողովուրդը հողագործ, աղքատ, արհեստավոր, մտավորական, վաճառական, կալվածատեր, բանկիր, պետական բարձր պաշտոնատար, փողոցների կեղտը հավաքող, ծառա, ճորտ և այլն: Այդ ժողովրդին սիրաբորբոք սիրում են իր հարուստ ցեղակիցները նրա սահմաններից դուրս, սիրաբորբոք սիրում են նրանց և Արևմտյան պետությունների մինիստրները, որովհետև այդ ժողովուրդն ուներ սև ու սիրուն աչքեր և տարածում էր կուլտուրա ողջ խավար Արևելքում:
Զինակոչիկ եմ ես՝ տասնութս բոլորած,
Բանակ եմ գնում՝ պաշտպան հայրենյաց,
Ուզում եմ դառնալ կոփված մի զինվոր,
Սահմանը հսկել՝
Արծվի աչքերով, առյուծի սրտով:
Պաշտպան կկանգնեմ իմ հայրենիքին,
Իմ հողուջրին, իմ սուրբ օրրանին:
Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարանում պահվող ձեռագիր մատյաններում ամբարված են մեր ժողովրդի՝ հազարամյակներով կուտակված իմաստնությունը և մշակութային արժեքները: Ձեռագիր մատյանները եղել են հայ ազգին պատուհասած ծանր փորձությունների ականատեսն ու վերապրողը: Հնագույն մատյանների ինչպիսի՞ կորուստ ենք կրել ցեղասպանության հետևանքով: Ի՞նչ ճանապարհով է հնարավոր վերադարձնել աշխարհի տարբեր անկյուններում հանգրվանած մեր ազգային գանձերը: Այս հարցերի շուրջ պարզաբանումներ է տալիս Մատենադարանի մայր ցուցակի և ձեռագրագիտության բաժնի վարիչ, գլխավոր ավանդապահ ԳԵՎՈՐԳ ՏԵՐ-ՎԱՐԴԱՆՅԱՆԸ:
Մեկ տարի է անցել այն օրից, երբ գեներալ-մայոր Սեմյոն Խորենի Հակոբյանն իր մահկանացուն կնքեց ընդամենը 58 տարեկանում։ Նա ապրեց իմաստավորված և հարուստ կյանքով եւ իրեն ճանաչողների և զինակից ընկերների հիշողության մեջ կմնա որպես հայրենիքի իսկական նվիրյալ զինվոր, համեստ ու պարկեշտ մարդ և քաղաքացի:
Կանգնած լինելով հայոց բանակի կազմավորման ակունքներում` նա միշտ կհիշվի որպես հայրենիքի անկախության պաշտպաններից և բանակի կայացման առաջամարտիկներից մեկը:
Թող հնչեն այսօր զանգերը բոլոր
Հայոց աշխարհի եկեղեցիների,
Եվ շեփորները թող հնչեն այսօր
Մարտերում հաղթած մեր քաջ բանակի։
Մայիսյան հաղթանակների նախօրյակին Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի գիտական գրադարանի հումանիտար գրականության ընթերցասրահում բացվեց «Մայիսյան հերոսամարտերի արձագանքները» վերտառությամբ գրքերի ցուցահանդեսը, որտեղ ներկայացված էին Սարդարապատի, Բաշ Ապարանի, Ղարաքիլիսայի հերոսամարտերի հաղթանակների արդյունքում ստեղծված Հայաստանի Առաջին Հանրապետությանը, երեւելի ազգային գործիչներին նվիրված 150-ից ավելի գրքեր:
Վերջերս գործի բերումով մեկնել էի Թբիլիսի: Առիթից օգտվելով, որ իմ հայրենի վայրերին շատ մոտ եմ, այցելեցի նաեւ Թեթրիծղարոյի շրջանի Դաղեթ-Խաչեն գյուղը, որտեղ անցել է իմ մանկությունը: Վերադարձիս հարեւան Սամշվիլդո գյուղում հանդիպեցի իմ վաղեմի բարեկամներից մեկին` Աշոտ Քամալյանին, որը ժամանակին ուսուցիչ էր այդ գյուղի դպրոցում: Նա ինձ հրավիրեց տուն, եւ մեր ջերմ ու մտերմիկ զրույցից հետո, երբ պատրաստվում էի հրաժեշտ տալ նրան, իր գրասեղանի դարակից հանեց մի մաշված ու խունացած թղթապանակ եւ մեկնեց ինձ` ասելով. «Վերցրե՛ք, այստեղ մեր գյուղից Հայրենական մեծ պատերազմ մեկնած ու զոհված մի քանի զինվորների նամակներ են: