Անկեղծ ասած` ամեն անգամ, երբ հանդիպում եմ որևէ հաջողության հասած երաժշտական կոլեկտիվի անդամների, և նրանք պատմում են իրենց հաջողություններից, ձեռքբերումներից, ակամա հիշում եմ մեծն Կոմիտասին։ Հիշում եմ տխրությամբ ու նաև հպարտությամբ։ Բարձրանում էր աշխարհի բեմերը, և Եվրոպայի երաժշտասեր հասարակությունը զարմանքով նայում էր հոգևորականի հագուստով այդ հայորդուն, որը ծոցագրպանից հանելով երաժշտական գործիքը, սկսում էր նվագել։ Սկզբում զարմացած, ապա գերված ու դյութված հասարակությունը ավարտից հետո մի պահ քարանում էր, ապա հնչում էին որոտընդոստ ծափահարություններ։ Դրանք իմ, մեր հպարտության ակնթարթներն էին։ Ապա տխրությամբ, թախիծով հիշում եմ մեծ երաժշտի վերադարձը հայրենիք, որտեղ նրան դիմավորողները իր երաժշտախմբի մի քանի սաներն էին։

Մանուկ օրերի հիշողությունները անցնող տարիների հետ, երբ նորից այցի են գալիս., իրենց հետ խնդություն, ջերմություն են բերում։ Դեմքերն ու դեպքերը այնքան են քեզ հարազատ, որքան քո մանկության անհոգ ու անուշ օրերը։
…Ձմեռ է, ձյուն։ Մանկության տարիներին ձյունը ծածկում էր արար-աշխարհ, ծածկում էր մեր գյուղի տներն ու շրջակա սարերը։ Երեխաներով տաք վառարանի շուրջ հավաքվում ու փորձում էինք չորացնել մեր թաց շորերը, գուլպաները։ Հաճելի ջերմությունը նինջ էր բերում, սակայն մայրիկիս խնդրանքով երեխաներիցս մեկնումեկը պետք է բարձրաձայն մի գիրք կարդար, հիմնականում հայոց պատմավեպերից՝ «Սամվել», «Անիի ավերակները», «Խենթը»…

Արտավազդը գլխից վեր պահեց գավաթն ու արժանապատվությամբ արտասանեց.
– Մեր ուժը գիտության մեջ է, և մենք հույներից կստանանք այն, ինչ մեզ պետք է, բայց միևնույն ժամանակ կպահպանենք մեր հավատն ու մեր լեզուն:
Պարմենիոնը եղբորից ավելի բարձրահասակ ու թիկնեղ էր, բայց Արտավազդի մեջ զարմանքով ավելի շատ կամք ու անսահման ուժ զգաց:
– Հայր, ես իրավունք չունեմ ժառանգելու քո գահը, բայց թույլ տուր, որ ժամանակի ընթացքում այն քո թոռանն անցնի, – արտասանեց Արտավազդը և գավաթը մեկնեց Սլովենային:

Ինչու՞ եք ողջին մեռելների մեջ փնտրում: Այստեղ չէ, այլ հարություն առավ: Հիսուս Քրիստոսի Հրաշափառ Հարությունը Եկեղեցու մեծագույն տոներից է եւ արտահայտումն է Աստվածորդու տնօրինական առաքելության եւ մարդու փրկագործության նախախնամ խորհրդի: Քրիստոսի հարությունը մանրամասնորեն նկարագրվում է Ավետարաններում:

Ար Արարիչն
Ամենազոր
Արևգալի ծնծղաներով,
Մարտ ու ռազմի
թմբուկների
գոռ բամբյունով,
ոգեկոչման
ղողանջներով
ի լուր բազմաց
և բյուր բազմաց
ընծա բերեց
Հայք Աշխարհին
Արի-դրախտ
Երկիրն Արցախ:

Իշխանն իր ուսից մի կողմ նետեց Դարեհի ձեռքը և հայացքն ուղղեց Պարմենիոնին: Զայրույթն ու ցավը աղավաղել էին իշխանի դեմքը: Զուսպ արցունքի մի կաթիլ գլորվեց նրա աչքից ու սահելով այտի վրայով՝ կախվեց թավամազ կզակից ու թեթևակի թրթռաց: Փառանձեմը մոտեցավ իշխանին, ձեռքի աննկատ շարժումով սրբեց արցունքն ու գլուխը խոնարհեց նրա կրծքին:

«Ճշմարիտ,ճշմարիտ եմ ասում ձեզ. եթե ցորենի հատիկը հողի մեջ ընկնելով չմեռնի, միայն հատիկն ինքը կմնա, իսկ եթե մեռնի, բազում արդյունք կտա: Ով սիրում է իր անձը, կկորցնի այն, իսկ ով այս աշխարհում իր անձն ատում է, այն կպահի հավիտենական կյանքի համար: Եթե մեկն Ինձ ծառայի, Իմ հետեւից կգա. եւ ուր Ես եմ, այնտեղ կլինի եւ Իմ ծառան. եթե մեկը Ինձ ծառայի, նրան կպատվի Իմ Հայրը» (Հովհ.12; 24-26):